Κληρονομικό δίκαιο
Η διευθέτηση ενός κληρονομικού θέματος, με το οποίο όλοι κάποια στιγμή ερχόμαστε αντιμέτωποι, απαιτεί συχνά άμεσες και αποτελεσματικές ενέργειες που έχουν στόχο την εξασφάλιση του δικαιούχου της κληρονομιαίας περιουσίας, ή την αποφυγή τυχόν αρνητικών συνεπειών από την επαγωγή της στον κληρονόμο.
Ειδικότερα, μέσα στους πρώτους μήνες από το θάνατο του κληρονομούμενου, ο κληρονόμος πρέπει να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες και αποφάσεις προς αποφυγή λανθασμένων κινήσεων. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει άμεσα να πληροφορηθεί εάν υφίσταται ή όχι διαθήκη, και να ενημερωθεί για το είδος και το ύψος των περιουσιακών στοιχείων του κληρονομούμενου καθώς και για τις τυχόν οικονομικές υποχρεώσεις του κληρονομουμένου ή την τυχόν δέσμευσή της περιουσίας του από πιστωτές.
Περιουσίες και Κληρονομικό Δίκαιο
Ειδικά σε μεγάλες περιουσίες καθώς και σε περιουσίες που βρίσκονται στο εξωτερικό ή που συνίστανται σε μετοχές και εταιρικά μερίδια ο κληρονόμος πρέπει να συλλέξει το συντομότερο δυνατόν όλα τα απαραίτητα έγγραφα (τίτλους κτήσης, τραπεζικούς λογαριασμούς, μετοχές κλπ.,). Μετά την συγκέντρωση των παραπάνω πληροφοριών, ο κληρονόμος θα πρέπει να αποφασίσει αν θα προβεί σε αποδοχή ή αποποίηση της κληρονομιάς, αν θα χρειαστεί κληρονομητήριο (ειδικά για πρόσβαση σε τραπεζικές καταθέσεις) όπως επίσης και να επιλέξει τους κατάλληλους επαγγελματίες (συμβολαιογράφο, λογιστή, δικηγόρο) για την διαδικασία της αποδοχής.
Το γραφείο μας μπορεί να επιληφθεί και να συντονίσει με συνέπεια και υπευθυνότητα όλη την παραπάνω διαδικασία και κάθε σχετικό ζήτημα που θα προκύψει .
Αποποίηση – Αποδοχή – Αποδοχή επ’ ωφελεία απογραφής.
Η υπερχρέωση πολλών συνανθρώπων μας τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης, κατέστησαν συχνό το φαινόμενο αποποίησης ή αποδοχής κληρονομιάς επ’ ωφελεία απογραφής, εκ μέρους των δικαιούχων,
προκειμένου να μην επωμισθούν τα χρέη της επαχθείσας κληρονομίας. Με τον όρο αποποίηση εννοούμε την δήλωση του προσωρινού κληρονόμου (του προσώπου δηλαδή στο οποίο κατά νόμον επάγεται η κληρονομία), ότι δεν θέλει να καταστεί οριστικός κληρονόμος, δηλαδή ότι δεν αποδέχεται την επαχθείσα σε αυτόν κληρονομία. Η δήλωση αυτή γίνεται στο γραμματέα του δικαστηρίου της κληρονομίας (δηλαδή του Ειρηνοδικείου στην περιφέρεια του οποίου ο θανών είχε την κατοικία ή διαμονή του κατά τον χρόνο του θανάτου) και έχει ως αποτέλεσμα ότι αναιρεί αναδρομικά την επαγωγή της περιουσίας
στον αποποιηθέντα.
Η αποποίηση της κληρονομιάς πρέπει να γίνει σε αποκλειστική προθεσμία τεσσάρων μηνών που αρχίζει από τότε που ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή και τον λόγο της, ενώ εάν έχουμε επαγωγή
από διαθήκη, η ανωτέρω προθεσμία αρχίζει από την δημοσίευση της διαθήκης. Αν ο θανών είχε την τελευταία κατοικία του στο εξωτερικό, ή αν ο κληρονόμος διέμενε στο εξωτερικό όταν έμαθε την επαγωγή, η προθεσμία
αποποίησης είναι ενός έτους.
Για να είναι έγκυρη μία αποποίηση, απαιτείται δικαιοπρακτική ικανότητητα του
αποποιουμένου. Αυτό σημαίνει ότι πρόσωπα ανίκανα, ή περιορισμένως ικανά για δικαιοπραξίες, μπορούν να αποποιηθούν μόνο διά του νομίμου εκπροσώπου τους, με τις διατυπώσεις που θέτει ο νόμος. Για τους ανηλίκους στους οποίους έχει επαχθεί κληρονομία, αποποιείται ο έχων την γονική μέριμνα, μετά από άδεια του δικαστηρίου.
Δήλωση Αποποίησης Κληρονομιάς
Η δήλωση αποποίησης πρέπει να είναι οριστική και να μην περιλαμβάνει αίρεση ή προθεσμία, ώστε να εξασφαλίζεται η ασφάλεια των συναλλαγών και να μην δημιουργείται ανασφάλεια ως προς το πρόσωπο του κληρονόμου. Έτσι, είναι άκυρη η αποποίηση που γίνεται υπέρ τρίτου προσώπου, όπως και
εκείνη που γίνεται για ορισμένο χρονικό διάστημα π.χ. «αποποιούμαι για δύο χρόνια» κλπ. Σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ότι με την αποποίηση, το κληρονομικό δικαίωμα δεν μένει μετέωρο, αλλά μεταβαίνει στον νόμιμο
κληρονόμο του κληρονόμου, ο οποίος με τη σειρά του θα πρέπει να αποφασίσει για την αποδοχή ή αποποίηση της κληρονομίας.
Συχνά δημιουργείται η εσφαλμένη άποψη ότι η αδράνεια σχετικά με την αποδοχή ή αποποίηση μιας κληρονομίας ουδεμία επίδραση ασκεί στους δικαιούχους . Είναι όμως σημαντικό να γνωρίζουμε ότι αφ’ής στιγμής παρέλθει άπρακτη η προθεσμία της αποποίησης, δηλαδή, εφ’όσον ο δικαιούχος δεν αποποιηθεί κατά την ταχθείσα εκ του νόμου προθεσμία, καθίσταται κληρονόμος, χωρίς να απαιτείται να δηλώσει την θετική ή αρνητική βούλησή του και χωρίς άλλες διατυπώσεις.
Στην περίπτωση αυτήν μάλιστα, η επαχθείσα κληρονομιά, την οποία ο δικαιούχος αποδέχθηκε (ενίοτε χωρίς καν να το αντιληφθεί), συνενώνεται με την ατομική περιουσία του, με συνέπεια, ο αποδεχθείς να ευθύνεται και με την ατομική του περιουσία έναντι των δανειστών του θανόντος, αν η κληρονομιά από μόνη της δεν επαρκεί για να καλύψει τις απαιτήσεις τους.
Συνέπειες της αδράνειας σε περίπτωση αποποίησης
Έτσι λοιπόν, η γνώση της επέλευσης του θανάτου συγγενικού προσώπου και της πιθανής επαγωγής μιας κληρονομιάς, θα πρέπει να κινητοποιήσει το περιβάλλον του, διότι διαφορετικά η αδράνεια μπορεί να επιφέρει εξαιρετικά δυσμενείς συνέπειες.
Σε μια τέτοια περίπτωση, ο νόμος προβλέπει (περιορισμένες βεβαίως) δικλείδες ασφαλείας, την συνδρομή των οποίων ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να εξετάσει προσεκτικά με τη βοήθεια ενός έμπειρου και εξειδικευμένου νομικού. Εσφαλμένη είναι επίσης και η αντίληψη ότι σε περίπτωση αποποίησης κληρονομίας, ο δικαιούχος σύνταξης εξ’ αιτίας θανάτου ασφαλισμένου, χάνει το δικαίωμά του. Το δικαίωμα της σύνταξης απορρέει απ’ ευθείας από τον Ασφαλιστικό φορέα και δεν αποτελεί μέρος της κληρονομιαίας περιουσίας. Κατά συνέπεια, η σύνταξη του επιζώντος συζύγου, δεν θίγεται από την τυχόν επιβεβλημένη λόγω χρεών, αποποίηση.
Σε περίπτωση επαγωγής κληρονομιαίας περιουσίας με χρέη, δίνεται η δυνατότητα στους κληρονόμους να την αποδεχθούν επ’ ωφελεία απογραφής. Η δήλωση γίνεται και πάλι στη γραμματεία του δικαστηρίου της κληρονομίας. Στην περίπτωση αυτή, οι πιστωτές του θανόντος, έχουν δικαίωμα να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις τους μόνο από την κληρονομιαία περιουσία, χωρίς να απειλείται η προσωπική περιουσία του κληρονόμου, όπως στην περίπτωση της απλής αποδοχής. Δηλαδή με την αποδοχή επ’ ωφελεία απογραφής, ο κληρονόμος αφ’ ενός προστατεύει την περιουσία του από τους δανειστές της κληρονομίας (δηλαδή του κληρονομούμενου) και αφ’ ετέρου έχει τη δυνατότητα να επωφεληθεί από το ενεργητικό της, εφ’ όσον
αυτό απομείνει μετά από την ικανοποίηση των δανειστών.
Ιδιότυπη κατηγορία αποδοχής
Η «ιδιότυπη» αυτή κατηγορία αποδοχής, είναι η μόνη λύση για τους κληρονόμους που έχουν αμφιβολίες σχετικά με το ενεργητικό ή/και το παθητικό της κληρονομίας και θέλουν να είναι ασφαλείς, αλλά και να μην απεμπολήσουν το δικαίωμά τους
στο όποιο ενεργητικό της κληρονομιαίας περιουσίας.
Ωστόσο η επιλογή αυτής της λύσης απαιτεί εξειδικευμένη γνώση, νομική καθοδήγηση και σωστούς χειρισμούς, καθώς ο εξ’ απογραφής κληρονόμος καθίσταται φορέας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, καθιστάμενος εκ του νόμου διοικητής της κληρονομίας, και ενεργών εν πρώτοις προς το συμφέρον των δανειστών.
Μία βασική υποχρέωση του εξ’ απογραφής κληρονόμου είναι η σύνταξη της απογραφής , που είναι η έκθεση των πραγματογνωμόνων που περιλαμβάνει την καταγραφή του ενεργητικού και του παθητικού της
κληρονομίας και τον προσδιορισμό της αξίας των κληρονομιαίων στοιχείων.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίδεται στην τήρηση των αποσβεστικών προθεσμιών που τάσσει ο νόμος, καθώς η άπρακτη παρέλευσή τους συνεπάγεται οριστικά την έκπτωση ή απώλεια του εξ απογραφής κληρονόμου από το ευεργέτημα, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι αυτός γίνεται αυτοδικαίως απλός κληρονόμος, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται κάτι τέτοιο για την ατομική του περιουσία.
Το γραφείο μας διαθέτει έμπειρους και εξειδικευμένους νομικούς, αλλά και οικονομολόγους, οι οποίοι θα σας βοηθήσουν να λάβετε τις σωστές αποφάσεις και να αποφύγετε τυχόν εσφαλμένες ενέργειες.
Ενδεικτικώς ασχολούμαστε με
- Αποδοχή, αποποίηση κληρονομιάς
- Περί κλήρου και περί νόμιμης μοίρας αγωγές
- Ρύθμιση σχέσεων συγκληρονόμων
- Προσβολή διαθήκης
- Δημοσίευση και κήρυξη κυρίας Διαθήκης
- Έκδοση κληρονομητηρίου